Η ανάπτυξη έρχεται στην τηλεόραση

 

Από το καλοκαίρι του 2013 είχε αρχίσει να γίνεται αισθητή μια κινητικότητα στα ιδιωτικά κανάλια ή τουλάχιστον μια πρόθεση να βγουν από το τέλμα στο οποίο τα είχε βυθίσει όχι μόνο η οικονομική κρίση αλλά και οι λανθασμένες κινήσεις του παρελθόντος. Πρώτος ο Alpha είχε προσπαθήσει να ενισχύσει το prime time του και να εγκαινιάσει νέες εκπομπές οι οποίες δεν θα στηρίζονταν στα γνώριμα τηλεοπτικά πρόσωπα αλλά σε νέους που θα δοκιμάζονταν σε θέση παρουσιαστή και παρουσιάστριας. Ακολούθησε μια δυνατή αντεπίθεση του ΑΝΤ1 με πολλές μεταγραφές και ενίσχυση του μείγματος προγράμματος, κάτι που το κανάλι υπηρετεί σταθερά εδώ και αρκετά χρόνια. Στην περίπτωση μάλιστα του σταθμού του Αμαρουσίου είχαν αρχίσει να φαίνονται τα αποτελέσματα μιας πολιτικής τηλεοπτικής λιτότητας και συμμαζέματος που του επέτρεψαν και να αποκτήσει στελέχη που επιθυμούσε αλλά και να εμπλουτίσει σημαντικά το πρόγραμμά του, κερδίζοντας μάλιστα από το καλοκαίρι το παιχνίδι των εντυπώσεων. Στο Mega η υπόθεση prime time είναι κάτι που συνιστά ένα από τα πλέον δυνατά σημεία του σταθμού, ωστόσο η αλλαγή διευθυντή προγράμματος και η έλλειψη καλών αντανακλαστικών καθυστέρησαν λίγο τους στόχους. Το 2014 το Mega δείχνει να μπαίνει πιο δυνατά στον ανταγωνισμό και να εμπιστεύεται μερικά από τα δυνατά χαρτιά του όπως είναι αυτό της ελληνικής μυθοπλασίας.

Πέρα από όλα αυτά, πάντως, το συμπέρασμα είναι ότι κάτι αρχίζει να κινείται στο τηλεοπτικό πεδίο, δειλά μεν αλλά σταθερά εκφράζεται μια αισιοδοξία ότι κάτι θα γίνει στο άμεσο μέλλον, ενώ, το σημαντικότερο, πολλά στελέχη δείχνουν να αναγνωρίζουν πως η προσπάθεια επανασυγκρότησης και ενίσχυσης του τηλεοπτικού προγράμματος αυτή τη φορά γίνεται πιο προσεκτικά και σε πιο υγιή βάση.

Εξωστρέφεια και ρίσκο

Τι χρειάζεται και πόσο ουσιαστική είναι η αλλαγή; Σύμφωνα με τον διευθυντή προγράμματος του Mega κ. Λοΐζο Ξενόπουλο, «η τηλεόραση ζούσε πάντα μέσα στην αλλαγή, όπως και η κοινωνία. Είτε σε εποχές ευμάρειας είτε σε περιόδους κρίσης. Το παρόν ήταν πάντα το παρελθόν στην τηλεόραση. Το άμεσο μέλλον είναι πάντα το παρόν, οπότε το μέλλον είναι παρελθόν. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει πιο ιδιόμορφα ρευστό μέσο από τη μικρή οθόνη. Επιβάλλει όρους κοινωνικούς και κανόνες αισθητικούς, ενώ την ίδια στιγμή είναι αδύναμη να ακολουθήσει τον παλμό της κοινωνίας. Τη μια στιγμή δείχνει μουχλιασμένη στη σύγκρισή της με το "άπειρο" του Ιnternet και την άλλη γίνεται φιλόξενος καναπές για τη συλλογική θέαση κάποιου event. Σημασία έχει να νικήσει την ακινησία. Και για να το πετύχει πρέπει να γίνει πιο εξωστρεφής, να δραπετεύσει από τον μικρόκοσμό της. Πάνω από όλα πρέπει να ρισκάρει και να μη δείχνει νοσταλγία για τα περασμένα».

Ουσιαστικά οι όποιες αλλαγές, σύμφωνα με τα τηλεοπτικά στελέχη, δεν είναι κοσμογονικές, ωστόσο κινούνται σε μια βάση με διάθεση ανανέωσης και νέων αναγκών: «Νέα τάση είναι ό,τι δεν έχει μονοδιάστατη αντίληψη τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο. Δεν είναι απαραίτητο πως μια τυπολογία είναι ξεπερασμένη. Είναι έντονη όμως πια η ανάγκη της ουσίας. Σε κάθε δημιουργό - αν για παράδειγμα μιλήσουμε για τη μυθοπλασία - η πρώτη ερώτηση που πρέπει να κάνει ο τεχνοκράτης είναι: "Γιατί θέλεις να πεις αυτή την ιστορία;". Είναι επιτακτική η ανάγκη του "μηνύματος" σε κάθε δουλειά, χωρίς αυτό πάντα να σημαίνει κάτι βαρύγδουπο. Ακόμη και όταν μια μορφή ελαφράς ψυχαγωγίας διασκεδάζει την καθημερινότητα, είναι ευεργετικό. Αρκεί εγγενώς να απουσιάζει η αλαζονεία. Αρκεί αφετηριακά να κυριαρχεί το συναίσθημα. Αρκεί το όχημα να είναι η αλήθεια» σχολιάζει ο Λ. Ξενόπουλος.

Η κρίση είναι ακόμη εδώ

Ο Τζώνης Καλημέρης, γενικός διευθυντής της τηλεόρασης του Alpha, είναι πιο επιφυλακτικός. «Με τα σημερινά δεδομένα της διαφημιστικής αγοράς δεν προβλέπονται μεγάλες αλλαγές στο άμεσο μέλλον. Κάποια διστακτικά βήματα στο μείγμα προγράμματος έχουν ήδη γίνει, είμαστε όμως μακριά από τον τηλεοπτικό "πλούτο" της προηγούμενης δεκαετίας. Υπάρχει κόπωση στην απόδοση των τουρκικών σειρών, όχι όμως σε βαθμό που να εξοβελιστούν από τα προγράμματα των καναλιών. Είναι σαφώς διαπιστωμένο ότι η ελληνική πλοκή είχε λείψει στους τηλεθεατές, παρ' όλο όμως που τα κοστολόγια έχουν μειωθεί στο μισό και ίσως περισσότερο, το κόστος παραμένει υψηλό, με αποτέλεσμα τα ελληνικά σίριαλ να είναι λίγα. Λόγω της ρευστότητας της αγοράς δεν μπορεί να γίνει μακρόχρονος σχεδιασμός, συνεπώς τα όποια μηνύματα και οι προγραμματισμοί αφορούν το άμεσο, ως εξάμηνο, μέλλον. Οποιαδήποτε ασφαλής πρόβλεψη πέραν του εξαμήνου είναι παρακινδυνευμένη».

Τι μπορούμε να περιμένουμε και ποιο είναι το μήνυμα του κοινού; Για τον διευθυντή του Mega το μήνυμα είναι πως «κάθε απόπειρα σχεδιασμού με όρους γεωμετρίας είναι πλέον καταδικασμένη. Από ενστικτώδης  έχει γίνει συνειδητή η αποδοκιμασία του τετριμμένου, ειδικά από τους νέους.  Ο,τι δεν έχει συνταγή είναι ελκυστικό. Και το ζητούμενο από τους δημιουργούς δεν είναι να καταγράφουν το σήμερα του ψυχισμού της κοινωνίας, είναι να αφουγκράζονται το μέλλον της. Αυτό που μπορούμε να περιμένουμε είναι αυτό που συμβαίνει από τη γέννηση του μέσου και που εκφράζεται γλαφυρά από την πιο κοινότοπη σαδομαζοχιστική ρήση: αγαπάμε να μισούμε (...τον/την), όπου, φυσικά, προϋποθέτει την ύπαρξή της».

ΝΙΝΟ ΕΛΜΑΤΖΙΟΓΛΟΥ,

παραγωγός, ιδιοκτήτης της TV E

«Μακάρι τα παθήματα να έγιναν μαθήματα»

«Η κατάσταση παραμένει δύσκολη. Σίγουρα το τελευταίο διάστημα φαίνεται πως τα κανάλια έφτιαξαν κάποιες νησίδες μυθοπλασίας, το ζητούμενο όμως είναι να κρατηθούν και να μην είναι απλά αστραπές. Αυτό θα εξαρτηθεί από την επόμενη σεζόν. Ωστόσο είναι σαφές πια πως τα σκληρά ριάλιτι και τα "μεσημεριανά" έχουν πεθάνει. Ουσιαστικά το κουτσομπολιό έχει πεθάνει, έχει βαρεθεί ο κόσμος, δεν υπάρχει το lifestyle, νομίζω ότι όλο αυτό έχει τελειώσει. Αυτό που δυστυχώς λείπει είναι οι δραματικές σειρές και αυτό γιατί είναι πολύ ακριβές. Ο  κόσμος όμως θέλει να γελάσει και από την άλλη το κομμάτι του δράματος το καλύπτουν τα τουρκικά. Πάντως το ζητούμενο είναι τα παθήματα να έγιναν μαθήματα, να μην ξαναγίνουν τα ίδια λάθη και να μπορέσει κάποια στιγμή να ορθοποδήσει και η Δημόσια Τηλεόραση για να μπορέσουν να ενταχθούν και προγράμματα πολιτιστικού περιεχομένου τα οποία στην ιδιωτική αγνοούνται».

ΜΙΡΕΛΛΑ ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ,

σεναριογράφος

«Είναι απαραίτητο να μπουν νέοι στην τηλεόραση»

«Βλέπω ότι έχουν αρχίσει να ξεμυτίζουν κάποια πράγματα ξεκινώντας από τις σειρές. Σίγουρα απουσιάζει το δράμα, και αυτό οφείλεται στο υψηλό κόστος των δραματικών σειρών, αλλά γίνεται σημαντική προσπάθεια να περιοριστεί η τουρκική "εισβολή". Αναμένουμε. Ολα εξαρτώνται από τα οικονομικά δεδομένα. Αν ανοίξει η αγορά τότε όλα θα πάνε καλύτερα. Στη νέα φάση στην οποία εισέρχεται η τηλεόραση είναι απαραίτητο και ανάγκη του κόσμου να μπουν νέα πρόσωπα αλλά και πιο φρέσκες ιδέες. Πάντα το κλασικό έχει την αξία του, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν ανεβάσει το επίπεδο της τηλεόρασης είτε αυτό είναι δημοσιογραφικές έρευνες είτε είναι σειρές. Υπάρχουν και σεναριογράφοι που κράτησαν την τηλεόραση ψηλά, όλοι αυτοί οι "κλασικοί" οι οποίοι έχουν μερίδιο από την πίτα, αλλά το νέο πεδίο θα πρέπει να είναι ελεύθερο σε νέες προτάσεις και προσεγγίσεις νέων ανθρώπων σε όλους τους τομείς. Είμαι αισιόδοξη και παρ' όλο που τα βήματα θυμίζουν λίγο κάβουρα, θέλω να ελπίζω ότι όλα θα πάνε καλά».

ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΪΝΑΣ,

ηθοποιός

«Να αλλάξει η τηλεοπτική γλώσσα»

«Η τηλεόραση είναι καθρέφτης της κοινωνίας. Υπάρχει μια κινητικότητα όντως και γίνονται κάποιες δουλειές. Ακούω από επαγγελματίες του χώρου να νιώθουν πως κάτι κουνιέται στην αδράνεια, ανασηκώνουν το μάτι. Κάτι γίνεται, κάτι μυρίζει ότι έρχεται, η αγορά δείχνει σημάδια δειλής ανάκαμψης. Πριν από έναν χρόνο ήταν όλα νεκρά και δεν υπήρχε καμία κίνηση, τώρα οι ελεύθεροι επαγγελματίες που ήταν απογοητευμένοι λένε είναι πολύ καλύτερα φέτος και αχνοφαίνεται ότι κάτι λειτουργεί με καλούς όρους. Αυτό όμως που θα πρέπει να προσέξουμε ιδιαιτέρως είναι πως επειδή περάσαμε μια περίοδο ενός πληθωρισμού και πλουραλισμού, μια ρωμαϊκή αντίληψη για τη δουλειά και έναν φοβερό "οργασμό" εργασίας δεν πρέπει να ξανακάνουμε τα ίδια. Ηταν πλασματική εικόνα και αυτό που ακολούθησε ήταν η καταστροφή. Αναγκαστικά, η τηλεόραση ανακαλύπτει ξανά τον εαυτό της με νέα μέσα και συνταγές. Χρησιμοποιεί τους καλούς, αυτούς που αγάπησε ο κόσμος και πιστεύω πως μέσα από μια νέα γλώσσα που θα βρεθεί θα επικοινωνήσει με το κοινό. Πρέπει να αλλάξει η γλώσσα, πρέπει να πεις καινούργια πράγματα στον κόσμο γιατί η τηλεόραση είναι επικοινωνία. Δεν μπαίνει στα σπίτια κατ' επιλογή αλλά κατ' ανάγκη. Παρ' όλα αυτά χρειάζεται να πεις κάτι από τη σημερινή πραγματικότητα, να δώσεις κουράγιο, ανάταση και χιούμορ. Ο κόσμος έχει ανάγκη από χιούμορ».

ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ,

σκηνοθέτης

«Επιτέλους, γίνονται δουλειές»

«Επιτέλους, έπειτα από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα γίνονται δουλειές στην ελληνική μυθοπλασία και μάλιστα δουλειές καλές. Ολα εξαρτώνται από τις οικονομικές συνθήκες βέβαια και μένει να δούμε πώς θα εξελιχθεί. Φυσικά η αιτία της έντονης κρίσης της τηλεόρασης δεν ήταν μόνο η έλλειψη χρημάτων αλλά και η συμπεριφορά της τηλεοπτικής παραγωγής που λειτουργούσε σαν να απευθυνόταν σε έναν λαό πεντακοσίων εκατομμυρίων! Ολο αυτό δεν γινόταν να συνεχιστεί και μέσα από τη συγκεκριμένη κατάσταση πληγώθηκε η ποιότητα. Τώρα πια υλοποιούνται κάποιες προτάσεις που είχαν κατατεθεί εδώ και χρόνια, αλλά δεν υπήρχαν τα χρήματα για να γίνουν. Σε ό,τι αφορά την εξαφάνιση κάποιων ειδών δεν νομίζω ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει. Ακόμη και τα μεσημεριανά και το κουτσομπολιό απλά μετακόμισαν ζώνη και πήγαν το πρωί. Ξαναχτίζεται σίγουρα το τηλεοπτικό σκηνικό με αργά βήματα, υπάρχει και όρεξη και ζήτηση και οι προτάσεις αντιμετωπίζονται με πιο καλλιτεχνικά κριτήρια. Θέλω να πιστεύω ότι κάπως έτσι θα συνεχίσει, δεν θα υπάρχει προχειρότητα και με προσεκτικά βήματα ελπίζω να έχει εξέλιξη».